Wydawca treści
Natura 2000
Sieć Natura 2000 tworzy się w celu zachowania szczególnie cennych i zagrożonych składników różnorodności biologicznej danego regionu biogeograficznego.
Stanowiące ją obszary wyznacza się na podstawie Ustawy o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. ( z późn. zmianami).
OBSZAR SPECJALNEJ OCHRONY PTAKÓW „GÓRY SŁONNE"
Obszar został ustanowiony rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 5 września 2007 r. i obejmuje on powierzchnię 55036,8 ha.
Celem wyznaczenia Obszaru jest ochrona populacji dziko występujących ptaków oraz ich siedlisk w nie pogorszonym stanie. Przedmiotem ochrony są gatunki ptaków wymienione w załączniku I Dyrektywy Rady.
Z danych wynika, że występuje tu co najmniej 28 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej.
Z ptaków wymienionych w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt (Z. Głowaciński 2001) bytuje tu: dzięcioł białogrzbiety Dendrocopos leucotos, puchacz Bubo bubo, puszczyk uralski Strixuralensis i orlik krzykliwy Aquilapomarina.
Obszar położony jest na Pogórzu Karpackim w zasięgu Parku Krajobrazowego Gór Słonnych. Obejmuje Góry Sanocko-Turczańskie z pasmem Gór Słonnych i Chwaniowa oraz południową część Pogórza Przemyskiego. Jest to jednocześnie dział wodny, oddzielającego zlewiska Morza Bałtyckiego i Morza Czarnego, o silnie zróżnicowanej budowie geomorfologicznej i typowym dla polskiej części Karpat rusztowym układzie grzbietów. Teren jest odwadniany przez gęstą sieć rzek i potoków, które często wykształcają przełomowe odcinki dolin. Osobliwością jest występowanie licznych słonych źródeł, dających początek blisko 80 potokom o wodzie słonawej. Na terenie Obszaru występuje dwupiętrowy układ leśnych zbiorowisk roślinnych - w pasie pogórza (do 500 m n.p.m.) występują głównie leśne zbiorowiska grądowe odmiany wschodniokarpackiej, natomiast w reglu dolnym dominują lasy bukowe i bukowo-jodłowe. Pośród nich znajdują się enklawy pól uprawnych, łąk i pastwisk, gdzie prowadzona jest gospodarka pasterska, natomiast tereny dawniej użytkowane rolniczo, po wysiedleniach przeprowadzonych w latach 1945-1947, dzisiaj podlegają sukcesji w kierunku zbiorowisk leśnych. Oprócz cennej awifauny za najważniejsze walory przyrodnicze Obszaru uznaje się: rozległe połacie dobrze wykształconych zbiorowisk leśnych, ze wschodniokrapackimi postaciami grądów i buczyn, rzeki o naturalnym charakterze, z dobrze zachowanymi roślinnymi zbiorowiskami nadrzecznymi, bogatą florę liczącą około 900 gatunków roślin naczyniowych, cenną faunę, w tym obecność dużych drapieżników, a także niepowtarzalny krajobraz, na który składają się rozległe kompleksy wysokopiennego lasu mieszanego rozdzielone długimi ciągami dolin z łąkami i polami. Najcenniejsze fragmenty objęto ochroną rezerwatową.
Nadleśnictwo obejmuje południową część obszaru, przy czym w jego zasięgu terytorialnym pozostaje 21430,42 ha, zaś na grunty nadleśnictwa przypada 12918,02 ha.
SPECJALNY OBSZAR OCHRONY SIEDLISK „GÓRY SŁONNE"
SOO „Góry Słonne", podobnie jak Obszar opisany powyżej obejmuje Góry Sanocko-Turczańskie i część Pogórza Przemyskiego, przy czym ich granice pokrywają się tylko częściowo. Z areału projektowanego Obszaru zostały wyłączone zajęte przez zabudowę dna dolin wraz z częścią sąsiednich wzniesień. W takim kształcie projekt zajmuje powierzchnię 46019,22 ha, a głównym elementem szaty roślinnej są lasy bukowe i bukowo-jodłowe.
W Obszarze stwierdzono występowanie 5 siedlisk przyrodniczych z Załącznika I Dyrektywy Rady. Największą powierzchnię wśród nich zajmuje buczyna karpacka Dentario glandulosae-Fagetum na znacznym areale wykształcona w formie podgórskiej. Istotny udział w powierzchni mają również: grąd subkontynentalnyTilio-Carpinetum, niżowe i górskie łąki użytkowane ekstensywnie oraz zbiorowiska łęgowe. Ostoja spełnia również ważną rolę w ochronie jaworzyn, pomimo ich niewielkiego areału.
Poza cennymi siedliskami przyrodniczymi na wysokie walory Obszaru składają się: bogata flora roślin naczyniowych licząca około 900 gatunków, w tym wielu wschodniokarpackich, występujących na skraju zasięgu, cenna fauna leśna, w tym obecność dużych drapieżników oraz kilku taksonów endemicznych, a także rzeki o naturalnym charakterze będące ostoją gatunków ryb z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej. Nie bez znaczenia są również wartości krajobrazowe tego terenu.
Najnowsze aktualności
Odbudowali pięć gniazd orłów i orlików
Odbudowali pięć gniazd orłów i orlików
Wielkie ptaki szponiaste żyjące w lasach Podkarpacia pozostają pod opieką ornitologów z Komitetu Ochrony Orłów, którzy przy wsparciu nadleśnictw odbudowali w tym roku kolejne pięć gniazd zniszczonych przez wichury i burze.
W czerwcu na terenie Nadleśnictwa Ustrzyki Dolne odbudowano pierwsze z nich, uszkodzone silnymi wiatrami. Gniazdo już od 10 lat zajmowała para orłów przednich. Szybka rekonstrukcja, której podjął się dr Marian Stój, znany ornitolog, koordynator regionalny w Komitecie Ochrony Orłów, sprawiła, że już po kilku dniach obserwowano nad tym obszarem krążącą parę
- Sytuacja była dość dramatyczna, bo po wiosennych wichurach otrzymaliśmy informację od dra Stója, że samica orła „siedzi na resztkach gniazda i nawołuje” - mówi Maciej Szpiech, nadleśniczy Nadleśnictwa Ustrzyki Dolne. - Dlatego podjęliśmy natychmiast decyzję, by pomóc tym królewskim ptakom, zlecając wykonanie tej niezwykłej pracy specjaliście. Już 12 czerwca remont został zakończony, a obserwacje w następnych miesiącach loty orłów dają nadzieję na powrót do gniazdowania w tym miejscu.
W tym roku udało się odbudować łącznie pięć zniszczonych gniazd - dwa orła przedniego i trzy orlika krzykliwego, z czego dwa w Nadleśnictwie Komańcza i po jednym w nadleśnictwach Dukla, Rymanów i Ustrzyki Dolne.
Wsparcia finansowego udzieliły nadleśnictwa Brzozów, Komańcza, Ustrzyki Dolne i Sieniawa z terenu RDLP w Krośnie, jak również Nowa Dęba wchodzące już w skład lubelskiej RDLP.
- Te działania to efekt porozumienia zawartego pomiędzy Lasami Państwowymi a Komitetem Ochrony Orłów oraz finansowego wsparcia udzielanego nam przez nadleśnictwa – zaznacza dr Marian Stój, koordynator działań w Regionie Podkarpackim KOO. - Od 1993 roku członkowie naszej organizacji wybudowali łącznie 49 sztucznych gniazd dla ptaków szponiastych, w tym 19 dla orła przedniego i 30 dla orlika krzykliwego, głównie na terenie lasów zarządzanych przez RDLP w Krośnie.
Dla ochrony miejsc gniazdowania tych rzadkich ptaków tworzone są specjalne strefy; w promieniu 200 metrów od drzewa z gniazdem obowiązuje całoroczny zakaz wstępu, zaś na okres lęgowy jest ona poszerzana do promienia 500 metrów.
Na terenie lasów RDLP w Krośnie istnieje 24 strefy ochrony gniazd orła przedniego na łącznej powierzchni 701 ha, a także 119 stref chroniących gniazda orlika krzykliwego obejmujących łącznie prawie 2,7 tys. ha lasów.
Oba gatunki wykazują przyrost, dla porównania w 2014 roku było 18 gniazd orła przedniego i 98 orlika krzykliwego a powierzchnia stref ochrony wyniosła odpowiednio 508 i 1971 hektarów.
Tekst: Edward Marszałek
rzecznik prasowy RDLP w Krośnie
Fot. dr Marian Stój